דער הערשער פֿון טורקמעניסטאַן סאַפֿרומאַט ניאַזאָװ, איז נישט סתם קיין פּרעזידענט, און אַפֿילו נישט קיין געװײנלעכער טשודאַק. ער װעט אַרײַן אין דער געשיכטע פון די לענדער פון געװעזענעם ראַטנ-פֿאַרבאַנד און אין דער װעלט-געשיכטע בכלל – װי דער סאַמע אויסטערלישסטער טיראַן פֿון אַלע צײַטן.
דער מאַן, װעלכער איז אויסגעװײלט געװאָרן נאָך אונטער דעם קאָמוניסטישן רעזשים, האָט שוין מיט 26 יאָר צוריק, אין 1985, זיך פּראָקלאַמירט װי דער פּרע-זידענט פון דער טורקמענישער רעפּובליק אויפֿן גאַנצן לעבן, און איינע פון זיינע ערשטע גרויסע מעשים איז געװען – אײנקויפן עולם הבא פֿאַר זיך און זײַן מוטער, באַפֿעלנדיק אָפּצודרוקן אַ נײַעם קאַלענדאַר און אָנצו- רופן די חדשים אויף זײַנעם און זײַן מוטערס נעמען. נאָכן צעפֿאַלן זיך פֿון דעם ראַטנפֿאַרבאַנד, האָט ער באַפֿוילן אויפצוזאַמלען דאָס גאָלד פֿון די בענק און אויפֿצושטעלן פֿון רײנעם גאָלד אין דער הויפּטשטאָט, אין אשכאַבאַד, אַ ריזיקע סקולפּטור פֿון זײַן געטלעכ-קייט. די סקולפּטור איז געבויט אויף אַן אַקס, אַרום װעלכער זי דרייט זיך 24 שעה אין מעת-לעת אַז זײַן ליכטיק פּנים זאָל אַלע מאָל זײַן געװענדט צו דער זון.
מיט צװײ יאָר צוריק האָט ער אַרויסגעגעבן אַ געזעץ, װאָס פֿאַרװערט די בירגער זיך אַרײַנצושטעלן אין מויל גאָלדענע צײן. פֿאר דעם האָט ער געשלאָסן אַלע שפּיטעלער אין לאַנד און איבערגעלאָזט בלויז איין שפּיטאָל אין דער הויפּטשטאָט. כּדי צו דערמוטיקן דאָס אַנטװיקלען די טורקמענישע קולטור, האָט ער פֿאַר-װערט צו שפּילן אָפּערע און באַלעט. איצט האָט ער אויך פֿאַרװערט צו שפּילן מערבדיקע מוזיק אויף חתונות און אין עפֿנטלעכע ערטער. זײַן לעצטער גאונישער אַקט איז געװען – ער האָט באַפֿוילן זיינע אַרכיטעקטן אויסצובויען אין מדבּר אַ פּראַכטפולן פּאַלאַץ פֿון אײַז, װעלכער איז אָבער צעשמאָלצן געװאָרן פֿון דער הייסער זון.
This article was first published on October 13, 2006